โทกูงาวะ อิเอยาซุ (1542-1616)

ปฐมโชกุนแห่งรัฐบาลโชกุนเอโดะ และเป็นที่รู้จักในฐานะผู้วางรากฐานการปกครองของตระกูลโทกุกาวะที่สืบทอดยาวนานถึง 265 ปี

เขาเกิดเป็นบุตรชายคนโตที่เกิดกับภรรยาหลวงของมัตสึไดระ ฮิโรทาดะ ผู้ปกครองปราสาทโอคาซากิในจังหวัดมิคาวะ [ปัจจุบันคือฝั่งตะวันออกของจังหวัดไอจิ] ในช่วงวัยเด็กและวัยรุ่นเขาถูกเลี้ยงดูมาในฐานะตัวประกันของตระกูลโอดะและตระกูลอิมากาวะซึ่งเป็นดินแดนที่อยู่ติดกัน ในปีค.ศ.1560 หลังจากที่อิมากาวะ โยชิโมโตะพ่ายแพ้และเสียชีวิตในยุทธการที่โอเคะฮาซะมะ เขาได้รับการปล่อยตัวให้เป็นอิสระและเดินทางกลับไปที่ปราสาทโอคาซากิ ในปีค.ศ.1562 เขาได้ก่อตั้งพันธมิตรคิโยสุร่วมกับโอดะ โนบุนากะ ต่อมาในยุทธการที่อาเนะกาวะ (ปัจจุบันคือเมืองนากาฮามะ จังหวัดชิงะ) และยุทธการที่นากาชิโนะ (ปัจจุบันคือพื้นที่ทางตะวันออกของจังหวัดไอจิ) จากการที่ได้ร่วมมือกับกองกำลังพันธมิตรของโอดะและโทกูงาวะ จนได้รับชัยชนะ เช่น อิเอยาซุก็เริ่มโดดเด่นขึ้นในฐานะนักรบไดเมียว กองทัพพันธมิตรนี้ดำเนินไปจนกระทั่งโนบุนากะเสียชีวิตในเหตุการณ์ฮนโนจิ หลังการตายของโนบุนากะ อิเอยาซุก็ผูกมิตรและเลือกที่จะร่วมมือกับโทโยโทมิ ฮิเดโยชิ เพื่อสนับสนุนฮิเดโยชิในการรวมประเทศ ในปี ค.ศ.1590 เขาร่วมกับฮิเดโยชิในการปราบตระกูลโฮโจ ซึ่งที่มีอิทธิพลมากที่สุดในภูมิภาคคันโต และได้รับมอบหมายให้ดูแล 8 จังหวัดแถบคันโต จึงได้ย้ายฐานที่มั่นไปยังปราสาทเอโดะ หลังจากที่ฮิเดโยชิถึงแก่ความตาย เขาได้รับการแต่งตั้งจากสภาผู้อาวุโสทั้งห้าให้เป็นผู้สนับสนุนการสืบทอดตระกูลโทโยโทมิ ของฮิเดโยชิ ฮิเดโยริ แต่ปรากฏว่าสิ่งนี้ได้สร้างความไม่พอใจแก่ อิชิดะ มิตสึนาริ จึงเกิดความขัดแย้งขึ้น และในปีค.ศ.1600 อิเอยาซุจึงนำทัพตะวันออกไปรบในยุทธการเซกิงาฮาระ และเอาชนะฝ่ายตะวันตกซึ่งนำโดยอิชิดะ มิตสึนาริได้ในที่สุด อิเอยาซุจึงได้กลายเป็นผู้ปกครองสูงสุด จากนั้นเขาได้รับแต่งตั้งให้เป็นเซอิไทโชกุนและก่อตั้งรัฐบาลโชกุนเอโดะขึ้น เขาตรากฎหมาย เช่น กฎหมายทหารและกฎหมายปราสาทหนึ่งแห่งต่อจังหวัด และควบคุมดูแลขุนนางไดเมียวทั่วประเทศ ในปีค.ศ.1616 ภายหลังได้รับการแต่งตั้งเป็นอัครมหาเสนาบดีเขาก็มรณภาพด้วยโรคภัยไข้เจ็บที่ปราสาทซุนปุ และได้รับนามว่า “โทโชไดกอนเก็น”หรือเทพแห่งแสงตะวันออกผู้ยิ่งใหญ่ และประดิษฐานอยู่ในศาลเจ้าโทโชกู เมืองนิกโก แม้ว่าจะมีผู้แต่งกลอนเสียดสีไว้ว่า “แป้งข้าวโมจิ โอดะเป็นคนทุบ ฮาชิบะเป็นคนนวด ส่วนคนที่นั่งดูเฉยๆก็ได้กิน คือโทกูงาวะ” ทว่าการรวบรวมชาติให้เป็นหนึ่งเดียวของอิเอยาซุก็ไม่ใช่เรื่องง่ายเลย เขาต้องเดินทางรอนแรมไปยังดินแดนต่าง ๆ ในฐานะตัวประกันตั้งแต่ยังวัยเยาว์ ความอดทนอดกลั้นที่สั่งสมมานี้ต่างหากที่ทำให้เขาประสบความสำเร็จได้ในที่สุด

คุณงามความดีของอิเอยาซุที่โอตสึ คือการจัดการหลังเสร็จศึกสงครามในยุทธการที่เซคิกาฮาระ การส่งเสริมให้เมืองโอตสึเป็นเมืองการค้า และทลายปราสาทโอตสึเพื่อทำให้เมืองเซเซะเป็นเขตทหาร และสร้างปราสาทเซเซะขึ้น นอกจากนี้ เขายังได้รับการยกย่องที่บริจาคประตูนิโอมอนและเจดีย์สามชั้นให้แก่วัดมิอิเดะระ ซึ่งประสบความเสียหายอย่างหนักจากการยึดทรัพย์โดยฮิเดโยชิ